Việc Israel không kích nhầm đoàn xe cứu trợ ở Gaza khiến Tổng thống Mỹ Joe Biden dường như mất kiên nhẫn với Tel Aviv. Israel cũng có những động thái nới lỏng việc cứu trợ.
Xe tăng của Israel di chuyển ở Gaza ngày 2-4 - Ảnh: AFP
Ngày 5-4, giờ địa phương, quan chức Mỹ cho biết ông Biden đã kêu gọi Ai Cập và Qatar gây sức ép để Hamas đồng ý thỏa thuận với Israel trong bối cảnh Tel Aviv chịu chỉ trích ngày càng tăng, nhất là sau vụ bắn trúng đoàn xe cứu trợ ở Gaza.
Thúc đẩy thỏa thuận giữa Israel và Hamas
Theo Hãng tin AFP, các nhà đàm phán Mỹ và Israel dự kiến có mặt tại Cairo vào tuần này để thúc đẩy thỏa thuận với phong trào Hồi giáo Hamas.
Nhiều tháng qua, Mỹ, Qatar và Ai Cập đã dốc sức vào các cuộc đàm phán hậu trường nhằm xây dựng một lệnh ngừng bắn và trao đổi con tin ở Gaza.
Tuy nhiên, các nỗ lực này không đạt được tiến triển nào kể từ thỏa thuận ngừng bắn kéo dài một tuần vào tháng 11-2023. Trong khi đó, Israel và Hamas đã đổ lỗi cho nhau cản trở việc đàm phán.
Theo truyền thông Mỹ, Giám đốc CIA Bill Burns sẽ tham dự cùng với Giám đốc tình báo Israel David Barnea, Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani và lãnh đạo tình báo Ai Cập Abbas Kamel.
"Sẽ có lệnh ngừng bắn ở Gaza ngay hôm nay nếu Hamas đồng ý thả nhóm con tin dễ bị tổn thương, gồm người bệnh, người bị thương, người già và phụ nữ trẻ", một quan chức chính quyền ông Biden nói.
Trong tuần này, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, ông Biden đã thúc đẩy nhà lãnh đạo Israel "trao quyền hoàn toàn" cho các nhà đàm phán nước mình để đạt được một thỏa thuận.
Ông Biden mất kiên nhẫn
Ông Biden lần đầu tiên đã sử dụng lá bài hỗ trợ quân sự để gây sức ép lên Israel - Ảnh: AFP
Dù ủng hộ Israel ngay từ đầu, sự kiên nhẫn của ông Biden với cuộc chiến ở Gaza dường như đang giảm, đặc biệt là sau cái chết của 7 nhân viên cứu trợ của tổ chức World Central Kitchen hồi đầu tuần này.
"Vụ việc World Central Kitchen đã làm tăng áp lực chính trị. Nó cho thấy rõ ràng là Israel không thực sự nỗ lực nhiều trong việc phân biệt giữa các chiến binh và thường dân", nhà nghiên cứu James Ryan đánh giá.
Sau "sai lầm nghiêm trọng" này, quân đội Israel đã sa thải 2 quan chức chịu trách nhiệm. Ngoài ra, Tel Aviv cũng cho biết sẽ cho phép mở thêm các tuyến vận chuyển hàng cứu trợ "tạm thời" cho Gaza nhưng không nói rõ thời gian.
Trước sự phẫn nộ ngày càng gia tăng của quốc tế và trong nước Mỹ, ông Biden lần đầu tiên đã cảnh báo sẽ đánh giá lại sự hỗ trợ của Mỹ nếu Israel không làm nhiều hơn nữa để bảo vệ dân thường.
Theo giới quan sát, sự thay đổi này gây bức xúc ở cả đảng Dân chủ của ông Biden và đảng Cộng hòa.
Ngày 5-4, hàng chục nghị sĩ Dân chủ đã ký đơn kêu gọi ông Biden không chuyển vũ khí tấn công cho Israel và xem xét lại gói hỗ trợ mới.
Nhưng ngược lại, phe Cộng hòa vốn ủng hộ việc tài trợ cho Tel Aviv chỉ trích ông Biden đã đi quá xa.
Đến nay, Nhà Trắng không rõ chính sách của Mỹ sẽ thay đổi như thế nào nếu Israel không đáp ứng yêu cầu của ông Biden.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng đây chỉ chiến thuật của Mỹ. "Ông Biden luôn có đòn bẩy nhưng sẽ không sử dụng nó", chuyên gia Kenneth Roth của Đại học Princeton, Mỹ, đánh giá.
"Một số cái chết có giá trị hơn rất nhiều so với những người khác", nhà nghiên cứu Mỹ Patrick Gaspard nói chua chát khi so sánh việc 7 nhân viên cứu hộ thiệt mạng với hơn 33.000 dân thường Palestine chết trong 6 tháng qua.
Úc muốn điều tra vụ không kích đoàn xe cứu trợ ở Gaza
Ngày 6-5, Bộ trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong nói thông tin Israel cung cấp về vụ không kích nhầm đoàn xe cứu trợ ở Gaza là không đủ và Canberra sẽ bổ nhiệm cố vấn đặc biệt điều tra về việc. Các nhân viên thiệt mạng bao gồm công dân Úc, Anh, Palestine, Ba Lan và một người mang 2 quốc tịch Anh, Canada.
"Chúng tôi tin rằng những cái chết này là hoàn toàn không thể tha thứ và cần phải có hành động thiết thực, rõ ràng để đảm bảo những thảm kịch này không bao giờ lặp lại", bà Wong nói, nhấn mạnh Úc muốn câu trả lời đầy đủ từ Israel.
"Vụ việc này không thể bị gạt sang một bên hay bị che đậy. Chúng tôi hy vọng có sự minh bạch hoàn toàn", nhà ngoại giao Úc nhắc lại.
TRẦN PHƯƠNG
Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online
