Chiếc máy bay chở khách Boeing 737 của Hãng hàng không China Eastern Airlines đã bị rơi tại Quảng Tây ở độ cao 9.000 mét chỉ trong vòng 1 phút 35 giây. Nó hiện được coi là một trong những vụ tai nạn “dị thường và bất thường” nhất trong lịch sử hàng không thế giới bởi hai hiện tượng hiếm gặp: Máy bay không phát tín hiệu cấp cứu và rơi theo phương thẳng đứng.
Điều kỳ quái gì đã xảy ra với chiếc máy bay xấu số này?
Các chuyên gia hàng không thế giới đã bị sốc khi nhìn thấy video về những giây cuối của chuyến bay MU5735, về cơ bản nó đã lao thẳng xuống đất theo phương thẳng đứng với tốc độ kinh hoàng. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Giây phút bi thảm
Theo dữ liệu của trang web theo dõi hàng không dân dụng “Flightradar24” cung cấp, chiếc máy bay Boeing 737-89P mang số hiệu B-1791 đã bay từ Côn Minh (Vân Nam) đến Quảng Châu (Quảng Đông) vào 13h20 ngày 21/3. Nó duy trì ở độ cao khoảng 9.000 mét với tốc độ khoảng 800 km/h.
Vào khoảng 14h20 phút khi đang bay qua thành phố Ngô Châu, Quảng Tây, máy bay đột ngột giảm từ độ cao 9.000 mét xuống còn khoảng 900 mét, và tiếp tục lao xuống với tốc độ 560 km/h trong vài giây cuối cùng cho thấy máy bay đã hoàn toàn mất kiểm soát.
Các kênh truyền thông Trung Quốc dẫn lời dân làng địa phương cho biết, họ nghe thấy một tiếng nổ lớn và nhìn thấy tại hiện trường các mảnh vỡ, cùng một số lượng lớn các dải vải treo trên các ngọn cây.
Không ai trong số 132 người trên máy bay, gồm 123 hành khách và 9 thành viên tổ bay sống sót, và chuyến bay MU5735 trở thành thảm họa hàng không chết chóc nhất Trung Quốc trong nhiều thập kỷ.
Theo kênh Phượng Hoàng TV, MU5735 đã bị vỡ tan thành nhiều mảnh và điều kỳ lạ chưa tìm thấy xác các nạn nhân.
Chiếc máy bay vỡ tan thành nhiều mảnh (Ảnh chụp màn hình Weibo)
Có khá nhiều điều bất thường trong vụ tai nạn này mà các chuyên gia hàng không thế giới phán đoán là:
Không phát tín hiệu cấp cứu
Dữ liệu Flightradar24 cho thấy máy bay gặp sự cố bất thường vào khoảng 14h22 phút và mất tín hiệu vào lúc 14h25 phút. Tuy nhiên, dữ liệu không nhắc đến việc MU5735 phát tín hiệu mã cứu nạn khẩn cấp “MAYDAY”. Cũng giống như tín hiệu SOS thường được sử dụng cho tàu thuyền gặp nạn trên biển, MAYDAY là một trong những tín hiệu báo nguy hiểm khẩn cấp được áp dụng riêng với phi công.
Các chuyên gia nhận định, máy bay hàng không dân dụng có hai phi công, và nếu chuyến bay MU5735 không phát tín hiệu MAYDAY thì khả năng cao máy bay đã xảy ra sự cố tức thời, và dẫn đến khả năng cả hai phi công đều gặp nạn. Tuy nhiên hiện vẫn còn phải chờ báo cáo điều tra của Tổng cục Hàng không mới xác nhận được MU5735 có gọi MAYDAY hay không.
Rơi xuống theo phương thẳng đứng bất thường
Chuyến bay MU5735 đang ở độ cao khoảng 29.000 feet (8.839 mét) cách điểm đến khoảng 100 dặm (160,93 km). Đây là khoảng thời gian mà các phi công sẽ bắt đầu giảm dần độ cao để hạ cánh. Tuy nhiên MU5735 lại lao xuống với tốc độ lớn bất thường.
Dữ liệu do Flightradar24 ghi lại cho thấy, thay vì giảm dần vài nghìn feet mỗi phút để tránh cảm giác “bị hẫng” cho hành khách, MU5735 đã rơi tự do với tốc độ hơn 9.000 mét/phút trong vòng vài giây. Nó đã lao xuống 8.000 mét trong khoảng 1 phút 35 giây.
John Cox, một nhà tư vấn an toàn hàng không và là cựu phi công lái máy bay 737 cho biết: “Đây là một vụ kỳ lạ. Thật khó có thể một chiếc máy bay làm được điều này.”
Các nhà điều tra hàng không cho biết cũng có những tiền lệ xảy ra khi máy bay đột ngột rơi ở độ cao tương tự, nhưng hầu hết đều có những điểm khác biệt so với chuyến bay MU5735.
Ví dụ, chuyến bay 447 của hãng Air France rơi xuống Đại Tây Dương vào ngày 1/6/2009, với tốc độ chậm hơn nhiều sau khi cảm biến tốc độ bị đóng băng, khiến tất cả 228 người trên chiếc Airbus SE A330 đều thiệt mạng.
Ngày 23/2/2019, chiếc máy bay của hãng Atlas Air Worldwide Holdings Inc. bất ngờ lao xuống đầm lầy gần Houston (Mỹ) trong hoàn cảnh phi công phụ mất phương hướng, và máy bay cũng lao thẳng xuống đất. Tuy nhiên nó không rơi nhanh như chiếc MU5735 của hãng China Eastern.
Các chuyên gia hàng không thế giới đã bị sốc khi nhìn thấy video về những giây cuối của chuyến bay MU5735. Về cơ bản, nó đã lao thẳng xuống đất theo phương thẳng đứng với tốc độ kinh hoàng.
Máy bay Boeing 737 MAX. (Ảnh: Boeing)
Ngày 10/3/2019, chiếc máy bay 737 MAX 8 của hãng hàng không Ethiopian Airlines khởi hành từ Addis Ababa (Ethiopia) tới Nairobi (Kenya) đã lao xuống đất với tốc độ khoảng 925 km/giờ chỉ 6 phút sau khi cất cánh, khiến tất cả 157 người trên máy bay thiệt mạng. Tốc độ 925 km/giờ được cho là vượt quá giới hạn thiết kế, và giới chuyên gia cho biết tốc độ này sẽ tạo ra lực G tiêu cực bên trong khoang máy bay.
Báo cáo điều tra chỉ ra rằng, các phi công đã tuân theo quy trình khẩn cấp của Tập đoàn Boeing. Nhưng họ vẫn không thể kiểm soát máy bay và ngăn mũi của nó chúi xuống đất.
Hãng Boeing sau đó thừa nhận cảm biến góc tấn (AOA) “bị sai lệch”, đã kích hoạt Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển (MCAS). Đây là hệ thống tự động hạ thấp mũi máy bay khi nhận được thông tin từ cảm biến góc tấn do máy bay bay quá chậm, hoặc ngóc mũi lên quá cao, gây nguy cơ tròng trành máy bay.
Lỗi tương tự này cũng xảy ra trong vụ tai nạn máy bay 737 MAX 8 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) hồi tháng 10/2018 khiến 189 người thiệt mạng.
Hai vụ tai nạn thảm khốc liên tiếp này đã thúc đẩy các cuộc điều tra toàn cầu, và một cuộc điều tra mở rộng cho thấy Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA) “về cơ bản đã sai sót” khi thoái thác trách nhiệm giám sát của mình.
Bản báo cáo dày gần 250 trang của Ủy ban điều tra Quốc hội Mỹ đã phát hiện một loạt sai sót trong thiết kế máy bay, và cả mối quan hệ “thân thiết” quá mức giữa tập đoàn Boeing và FAA, đã khiến hãng hàng không này được cấp chứng chỉ an toàn một cách dễ dàng.
Báo cáo cho biết: “Các vụ tai nạn máy bay là điểm tột cùng khủng khiếp của một loạt những quan niệm mặc định kỹ thuật sai lầm của các kỹ sư Boeing, sự thiếu minh bạch với phần quản lý của Boeing và việc giám sát vô cùng tắc trách của FAA”.
Báo cáo cho biết Boeing đã không chia sẻ thông tin về Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển (MCAS) của 737 MAX. Theo đó, Boeing đã sai lầm vì “che giấu ngay cả sự tồn tại của MCAS với các phi công lái máy bay 737”.
Kể từ sau hai thảm kịch liên quan tới dòng Boeing 737 MAX tại Indonesia và Ethiopia, các máy bay này đã bị đình chỉ khai thác. Các nhà quan sát dự đoán, vụ rơi máy bay 737 tại Trung Quốc vừa qua đã làm gia tăng khả năng dòng máy Boeing này có thể bị ngừng sử dụng tại thị trường lớn thứ hai thế giới về du lịch hàng không này.
Được biết, chiếc máy bay Boeing 737-89P mang số hiệu B-1791 của chuyến bay MU5735 mới sử dụng 6 năm 8 tháng. Vào thời điểm xảy ra vụ tai nạn thảm khốc, China Eastern Airlines đã ban hành lệnh hạ cánh tất cả 737 chiếc máy bay của hãng này.
Đông Bắc
