Là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 ở Mỹ, gây ra cái chết cho gần 160.000 người mỗi năm và cứ 40 giây lại có một người phải đi cấp cứu, căn bệnh này đang gia tăng đáng lo ngại và NGÀY CÀNG TRẺ HOÁ.
Tạp chí Stroke vừa qua đã đưa ra thống kê cho thấy, trong khoảng từ năm 2011 - 2022, tỉ lệ đột quỵ ở người trẻ tuổi tăng 14,7%. Trước đây, đột quỵ thường được coi là một căn bệnh của tuổi già, nhưng tỉ lệ người chết vì đột quỵ đã tăng lên tới gần 15% trong một thập kỉ qua ở những người từ 18 đến 44 tuổi và khoảng 1 trong 6 bệnh nhân đột quỵ sẽ tử vong ngay lập tức.
Đột quỵ đang ngày càng có xu hướng trẻ hoá và trở thành nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 ở Mỹ
Sự gia tăng đáng lo ngại này đã khiến Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) phải lên tiếng cảnh báo và công bố "8 điều cần thiết cho cuộc sống", khuyến khích người dân tuân theo để phòng ngừa tới 80% số ca đột quỵ. Đó là tập hợp các thói quen sống lành mạnh đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, ví dụ như ăn nhiều chuối hơn trong bữa ăn và tuân theo chế độ ăn kiêng của người Ý.
Các chuyên gia cho biết tình trạng béo phì, huyết áp cao và chứng nghiện chất kích thích có thể là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng này, trong khi những người khác tin rằng giới trẻ dễ bị căng thẳng hơn, khiến họ dễ bị tổn thương hơn. Đột quỵ xảy ra khi mạch máu bị tắc nghẽn khiến máu không thể lên não. Các vấn đề về tim như bệnh tim, huyết áp cao và cholesterol cao đều có thể thu hẹp các mạch máu, dẫn đến tăng nguy cơ tắc nghẽn.
Mục đầu tiên trong danh sách "8 điều thiết yếu cần làm" là duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vì khoa học từ lâu đã chỉ ra rằng chế độ ăn nhiều chất béo, đường và calo có thể thu hẹp động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ. Trong đó, chế độ ăn Địa Trung Hải, được áp dụng nhiều tại các nước như Ý và Hi Lạp với việc ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt protein nạc như cá, chất béo lành mạnh như dầu ô liu, protein từ thực vật như đậu lăng và các loại hạt được các bác sĩ cho rằng sẽ giúp giảm khoảng 25% nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ.
AHA cũng đề nghị cắt giảm natri và thay thế bằng thực phẩm giàu kali, vì chất này đã được chứng minh là giúp thư giãn mạch máu và giúp cơ thể loại bỏ nhiều natri dư thừa, hạ huyết áp. Thực phẩm giàu kali bao gồm các loại trái cây như chuối và mơ, các loại rau như khoai lang, rau mùi tây, cá tuyết, cá hồng và các loại hạt.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần. Hoạt động thể chất đã được chứng minh là làm giảm huyết áp, cholesterol, viêm, cân nặng, chức năng mạch máu và kháng insulin. Bất kỳ hoạt động thể chất nào cũng mang lại lợi ích, kể cả những hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ. Một nghiên cứu được công bố năm ngoái trên JAMA Oncology cho thấy chỉ cần ba lần tập thể dục ngắn mỗi ngày đã giảm gần 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim.
Giảm cân cũng là lời khuyên cần thiết của AHA để giảm nguy cơ đột quỵ do béo phì là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các bệnh về tim và tắc nghẽn mạch máu. Do vậy, việc giảm lượng đường trong máu và kiểm soát cân nặng cũng rất cần được lưu tâm.
Ngoài ra, các chuyên gia AHA cho rằng giấc ngủ bị gián đoạn có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ. Họ chỉ ra chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, khiến đường thở bị thu hẹp và đóng lại trong khi ngủ, dẫn đến khó thở. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn làm tăng nguy cơ đột quỵ bằng cách giảm lưu lượng máu đến não và giảm nồng độ oxy, điều này có thể dẫn đến những thay đổi trong mạch máu trong não.
Đối với việc hút thuốc, các chuyên gia đã viết rằng "việc sử dụng thuốc lá là một yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ trên toàn thế giới và thật may mắn rằng nguy cơ này có thể sửa đổi được". Việc sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra 18% số ca tử vong và tàn tật do đột quỵ trên toàn thế giới, nguyên nhân có thể là do 7.000 hóa chất độc hại trong thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu, khiến động mạch cứng lại. Nicotine trong thuốc lá cũng đã được chứng minh là làm tăng huyết áp và hút thuốc làm cho máu dính hơn và dễ đông máu hơn.
Lời khuyên cuối cùng trong danh sách cần thiết của AHA là giảm huyết áp, cholesterol và lượng đường trong máu, tất cả đều có thể được thực hiện bằng cách áp dụng năm gợi ý trước đó.
Theo Trang Đào
Thanh niên Việt
