Nguyễn Thị Trà, Điều phối viên quan hệ quốc tế đầu tiên của thành phố Funabashi, đã lan tỏa văn hóa Việt Nam thông qua hàng loạt hoạt động ý nghĩa và để lại ấn tượng sâu sắc cho người dân Nhật Bản.
Nguyễn Thị Trà bén duyên với tiếng Nhật và văn hóa Nhật từ khi còn là cô học trò ở Nghệ An. Trong những năm học phổ thông, cô gái sinh năm 1998 đã dành tình yêu đặc biệt cho các bộ phim hoạt hình Nhật Bản. Đây cũng là mạch nguồn đầu tiên khơi dậy tình yêu của Trà dành cho đất nước Nhật Bản và nuôi ước mơ được đặt chân tới đất nước mặt trời mọc.
Khi trở thành sinh viên Đại học Ngoại thương, Trà đã quyết tâm học tiếng Nhật và có hai cơ hội được tới Nhật. Lần thứ nhất là vào năm 2018, Trà được giải đặc biệt (quán quân) của cuộc thi hùng biện tiếng Nhật NASIC CUP, nên có cơ hội tới Nhật tham gia các buổi giao lưu và tham quan. Lần thứ hai, cô gái Việt đến Nhật với tư cách là sinh viên trao đổi quốc tế tại Đại học Hitotsubashi.
Trà kể rằng mỗi lần tới Nhật đều có những kỷ niệm đáng nhớ và nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ mọi người xung quanh.
Trong lần đầu tiên tới xứ sở hoa anh đào, Trà đã lên nhầm tàu và đến một nhà ga xa lạ vào lúc 0h đêm trong tình trạng điện thoại không có sim và không có mạng. Đây cũng là chuyến tàu cuối trong ngày. Vào thời điểm đó, cô gái trẻ đã may mắn gặp một phụ nữ Nhật tốt bụng, giúp đỡ tận tình và đưa về khách sạn an toàn.
"Nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ một người không quen biết, đó là lần đầu tiên tôi cảm nhận được sự ấm áp của người Nhật", Trà nhớ lại.
Nguyễn Thị Trà là Điều phối viên quan hệ quốc tế đầu tiên của thành phố Funabashi, Nhật Bản (Ảnh: NVCC).
Trong quá trình du học, Trà cũng nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ những người xa lạ tại Nhật Bản. Những kỷ niệm đẹp với đất nước và con người Nhật Bản càng thôi thúc Trà nuôi ước mơ quay trở lại nơi này để được trải nghiệm nhiều hơn.
Cơ duyên đã đến với cô gái trẻ khi Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đăng thông tin tuyển dụng Điều phối viên quan hệ quốc tế, một vị trí thuộc chương trình JET. Đây là chương trình được thực hiện dưới sự hợp tác của nhiều cơ quan của chính phủ Nhật Bản gồm Bộ Nội vụ và Truyền thông, Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ, và Hội đồng chính quyền địa phương về quan hệ quốc tế (CLAIR) của Nhật Bản.
Bằng sự nỗ lực của bản thân, Trà đã ứng tuyển, sau đó được bổ nhiệm về Tòa thị chính Funabashi và trở thành Điều phối viên quan hệ quốc tế đầu tiên của thành phố Funabashi. Vào tháng 8/2022, Trà bắt đầu công việc này và là người Việt duy nhất ở Tòa thị chính Funabashi.
Funabashi là thành phố có đông người nước ngoài (chiếm khoảng 3% dân số thành phố), trong đó số lượng người Việt đông xếp thứ 2 (chỉ xếp sau Trung Quốc), xếp thứ nhất về tốc độ tăng trưởng trong 5 năm qua. Do vậy, thành phố quyết định bổ nhiệm vị trí Điều phối viên quốc tế nhằm hỗ trợ người nước ngoài, trong đó có người Việt, đồng thời thúc đẩy giao lưu quốc tế với cư dân thành phố và đẩy mạnh hiểu biết về chung sống đa văn hóa.
Cầu nối hữu nghị Việt - Nhật
Nguyễn Thị Trà chụp ảnh cùng Thị trưởng Funabashi Toru Matsudo (Ảnh: NVCC).
Đối với Trà, công việc Điều phối viên quan hệ quốc tế có ý nghĩa đặc biệt, là cầu nối giúp gắn kết hai đất nước Việt - Nhật.
"Làm công việc này khiến tôi cảm thấy bản thân mình mang lại được nhiều giá trị cho cộng đồng hơn và tôi rất tự hào vì điều đó. Tôi có thể mang hình ảnh của Việt Nam tới gần hơn với người dân Nhật Bản, góp phần để người dân Nhật Bản, đặc biệt ở thành phố Funabashi, hiểu hơn về Việt Nam và yêu Việt Nam hơn", Trà chia sẻ.
Trà đã tham gia tổ chức các hoạt động thúc đẩy giao lưu văn hóa Việt - Nhật tại Funabashi, từ đó giới thiệu và lan tỏa hình ảnh Việt Nam với người dân thành phố.
Trà đã lên ý tưởng, lập kế hoạch và tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa Việt - Nhật như tổ chức các lớp học nấu món ăn Việt Nam, sự kiện trải nghiệm học hát tiếng Việt, sự kiện giới thiệu Tết Việt, sự kiện triển lãm về Việt Nam, sự kiện trò chuyện giao lưu thân mật Việt - Nhật…
Trà cũng tham gia hỗ trợ các hoạt động và sự kiện giao lưu văn hóa của thành phố Funabashi, thúc đẩy về hiểu biết chung sống đa văn hóa tại thành phố như đại diện Việt Nam tham gia biểu diễn tại Lễ hội văn hóa quốc tế Funabashi, tham gia hỗ trợ các buổi học về phòng chống thiên tai cho người nước ngoài, các buổi diễn thuyết thúc đẩy hiểu biết về chung sống đa văn hóa…
Ngoài ra, Trà còn tổ chức các cuộc diễn thuyết về văn hóa Việt Nam dành cho người cao tuổi Nhật Bản tại các trung tâm văn hóa trong thành phố và các trường đại học.
Nguyễn Thị Trà trong một buổi diễn thuyết về văn hóa Việt Nam tại Nhật Bản (Ảnh: NVCC).
Do là người Việt duy nhất trong Tòa thị chính Funabashi và phụ trách nhiều mảng công việc, Trà cũng phải đối mặt với không ít thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ của một Điều phối viên quan hệ quốc tế.
Khi tổ chức các sự kiện liên quan đến Việt Nam, hầu như Trà sẽ phải tự lên kế hoạch và triển khai kế hoạch một mình, do vậy để tổ chức được một sự kiện, Trà sẽ phải mất khá nhiều thời gian để chuẩn bị. Có nhiều sự kiện Trà muốn tổ chức nhưng nguồn lực không cho phép.
Tuy nhiên, Trà cảm thấy mình rất may mắn vì ở thành phố Funabashi có rất nhiều người Việt nhiệt tình, sẵn sàng hỗ trợ tổ chức các sự kiện. Mỗi lần tổ chức sự kiện, cô gái trẻ đều nhận được rất nhiều sự ủng hộ và giúp đỡ từ cộng đồng người Việt ở Funabashi.
"Tôi rất hạnh phúc vì nhận được sự giúp đỡ từ tất cả các anh chị em tình nguyện viên người Việt cho các sự kiện do mình tổ chức. Tôi rất tự hào vì cộng đồng người Việt ở đây rất đoàn kết và nhiệt tình trong những hoạt động quảng bá hình ảnh Việt Nam", Trà nhấn mạnh.
Người Việt trình diễn áo dài giới thiệu văn hóa Việt Nam tại Lễ hội văn hóa quốc Tế Funabashi (Ảnh: NVCC).
Ấn tượng nhất với Trà có lẽ là Lễ hội văn hóa quốc Tế Funabashi vào tháng 10 năm ngoái khi kêu gọi được khoảng 70 tình nguyện viên cùng lên sân khấu biểu diễn chung. Mọi người đã cùng thực hiện chương trình trình diễn áo dài mẹ và bé, hát, múa các ca khúc Việt Nam, mang không khí Việt Nam tới cả lễ hội và để lại ấn tượng trong mắt bạn bè quốc tế, đặc biệt là người dân Nhật Bản.
Vào ngày 28/1, với sự hỗ trợ của hơn 30 tình nguyện viên, Trà đã tổ chức thành công sự kiện "Happy Tết" nhằm giới thiệu Tết Việt với người dân thành phố Funabashi.
Sự kiện chia làm hai buổi, buổi sáng giới thiệu về Tết Việt Nam, học bài hát về Tết, biểu diễn các tiết mục văn nghệ; buổi chiều trải nghiệm 8 quầy gồm quầy ẩm thực, quầy tô tượng, quầy làm đồ trang trí Tết, quầy trò chơi dân gian (nhảy sạp, ô ăn quan), quầy ước nguyện (dạy cách cầu khấn của Việt Nam), quầy chụp ảnh lưu niệm, quầy đồ lưu niệm Việt Nam, quầy triển lãm mini Việt Nam. Tất cả đều do Trà cùng các tình nguyện viên người Việt phụ trách và chuẩn bị.
Trà cùng các tình nguyện viên hướng dẫn các em nhỏ Nhật Bản nhảy sạp trong sự kiện "Happy Tết" nhằm giới thiệu Tết Việt với người dân thành phố Funabashi (Ảnh: NVCC).
Sự kiện đã thu hút rất nhiều người Nhật tới tham gia trải nghiệm từ sáng sớm. Rất đông khán giả Nhật Bản đã lên sân khấu để trải nghiệm nhảy sạp, đặc biệt là các em nhỏ. Những tình nguyện viên Việt Nam trong trang phục áo dài đã lần lượt nắm tay từng bé để cùng nhảy sạp, tạo nên một không khí náo nhiệt, thân thiện, gần gũi, mang đậm tinh thần giao lưu Việt - Nhật. Sau khi kết thúc sự kiện, rất nhiều người Nhật vẫn lẩm nhẩm bài hát về Tết Việt vừa được học.
Trà nhớ lại rằng, sau hôm tổ chức sự kiện, một cụ già Nhật Bản đã lên tận phòng làm việc của Trà để chào hỏi và khoe đã hát được một ca khúc về Tết Việt. Điều này khiến cô gái trẻ thực sự xúc động.
Lan tỏa văn hóa Việt
Một trong những hoạt động được Trà triển khai tích cực tại thành phố Funabashi là tổ chức các buổi diễn thuyết về văn hóa Việt Nam cho người cao tuổi Nhật Bản.
Mỗi buổi diễn thuyết sẽ kéo dài khoảng 2 tiếng, nội dung chủ yếu giới thiệu về đất nước Việt Nam (vị trí địa lý, thủ đô, tiền tệ, quốc kỳ, các dân tộc…), dạy về nét khác nhau trong văn hóa sinh hoạt của hai nước (như thói quen ngủ trưa, văn hóa giao thông…), giới thiệu về phong cảnh và con người Việt Nam (các danh lam thắng cảnh, những di tích liên quan tới Nhật Bản tại Việt Nam…), một số văn hóa truyền thống và tín ngưỡng ở Việt Nam (như văn hóa thờ cúng…).
Trà cho biết sau mỗi buổi diễn thuyết đều nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ những người cao tuổi Nhật Bản.
"Có những cụ kể rằng ngày xưa đã từng tham gia biểu tình phản đối chiến tranh Việt Nam ở công viên Hibiya. Nhiều người cao tuổi Nhật Bản cho đến nay vẫn nghĩ rằng Việt Nam vẫn còn chiến tranh. Có người cho rằng Việt Nam vẫn còn nghèo nàn do hậu quả của chiến tranh… Nhưng sau khi tham gia buổi diễn thuyết và xem những video về đất nước, con người Việt Nam, các cụ đều trầm trồ trước sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam. Rất nhiều người sau khi nghe diễn thuyết đã hiểu thêm về Việt Nam và cảm thấy yêu mến Việt Nam hơn", Trà cho biết.
Trà cũng mở các lớp học nấu ăn, giới thiệu và hướng dẫn người Nhật làm các món ăn truyền thống của Việt Nam như phở, nem rán. Các lớp học nấu ăn được tổ chức cho người lớn và lớp học nấu ăn cho mẹ và bé. Đối với lớp học hát tiếng Việt, Trà dạy những người Nhật hát một đoạn điệp khúc được lặp đi lặp lại trong bài, sau đó sẽ hát cả bài, đến đoạn điệp khúc cả hội trường sẽ cùng hát.
"Mọi người đều học rất nhiệt tình và sẵn sàng hát vang những giai điệu Việt Nam, khiến tôi cảm thấy rất tự hào", Trà chia sẻ thêm.
Lớp học hướng dẫn người Nhật nấu món ăn Việt Nam do Trà tổ chức (Ảnh: NVCC).
Trà cho biết, may mắn là thường sẽ có khoảng hơn nửa số người tham gia sự kiện đều yêu thích Việt Nam, trong khi một nửa còn lại bắt đầu có sự hứng thú hoặc tò mò về Việt Nam. Do vậy, Trà luôn nhận được những lời động viên tích cực từ những người dân Nhật Bản.
Với những đóng góp và nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc lan tỏa văn hóa Việt Nam tại Nhật Bản và thúc đẩy tình hữu nghị Việt - Nhật, Trà đã được chính phủ Nhật Bản vinh danh là một trong những gương mặt trẻ tiêu biểu, thế hệ đại diện dẫn dắt tương lai Việt - Nhật.
Trà cũng là 1 trong 15 đại biểu, đại diện các thế hệ người Việt tham dự buổi gặp mặt thân mật với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khi lãnh đạo Việt Nam thăm Nhật Bản vào tháng 11/2023 nhân kỉ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.
Chia sẻ về kế hoạch trong tương lai, Trà cho biết vẫn sẽ tiếp tục đẩy mạnh nhiều nhất có thể các hoạt động giao lưu Việt - Nhật. Năm nay, Trà có kế hoạch diễn thuyết và dạy về văn hóa Việt Nam tại các trường tiểu học và trung học trong thành phố Funabashi để thế hệ trẻ ở Nhật cũng sẽ hiểu hơn về Việt Nam và yêu quý Việt Nam hơn.
Trà cũng mong muốn có thêm nhiều thành phố kết nghĩa giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Nguyễn Thị Trà (đeo kính, hàng thứ 3 từ dưới lên) là 1 trong 15 đại biểu đại diện các thế hệ người Việt tham dự buổi gặp mặt thân mật với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khi lãnh đạo Việt Nam thăm Nhật Bản vào tháng 11/2023 (Ảnh: NVCC).
"Hiện tại Việt - Nhật cũng có các cặp thành phố kết nghĩa như Hà Nội - Fukuoka, TP HCM - Osaka, Saijo - Huế… nhưng chưa nhiều như các thành phố kết nghĩa giữa Nhật Bản với châu Âu. Với tư cách là một trong những cầu nối hữu nghị Việt - Nhật, tôi hy vọng trong tương lai, hai nước sẽ có ngày càng nhiều thành phố kết nghĩa hơn, cũng như ngày càng có nhiều dự án chung, hợp tác và cùng phát triển. Tôi sẽ tiếp tục gắn bó với công việc cầu nối của mình để góp phần nhỏ bé vào kỳ vọng to lớn đó", Trà nói.
Lời tòa soạn: Trong những năm qua, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục lớn mạnh cả về lượng và chất. Họ không chỉ hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại mà còn ngày càng hướng về quê hương, trở thành một bộ phận không tách rời và một nguồn lực quan trọng của cộng đồng dân tộc Việt Nam, tham gia tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển đất nước.
Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp quan trọng trong việc giới thiệu những hình ảnh đẹp về Việt Nam với bạn bè thế giới, là cầu nối quan trọng cho quan hệ Việt Nam với các nước. Và dù sống ở khắp năm châu, họ vẫn lưu giữ "hồn Việt", tiếng Việt, văn hóa Việt thông qua nhiều cách nhau.
