Giống như hơn 1 triệu người Ukraine đã phải sơ tán sang các nước, nhiều người Việt đang sống ở quốc gia này cũng đã nếm trải bao khó khăn, gian khổ trong hành trình tìm đến chỗ an toàn.
Các thành viên của Hội Người Việt Nam tại Slovakia nấu xúp cho người tị nạn từ Ukraine sang, buổi tối lạnh mỗi người một bát xúp ấm lòng - Ảnh: Hội người Việt Košice
Có người đang lái xe trên đường thì tăng huyết áp phải cầu cứu. Có đoàn chồng chất 27 người lên 2 chiếc xe chỉ đủ chỗ cho 15 người, đi suốt 5 ngày mới có thể tạm dừng chân.
3 ngày không dám chợp mắt
Anh Trần Văn Sơn cho biết hai vợ chồng anh vừa đến thủ đô Warsaw của Ba Lan vào khoảng 16h ngày 4-3. Chuyến đi mệt, vất vả, đứng tê chân. Đến sáng 5-3, họ vẫn chưa kịp tắm rửa sau 4 ngày đứng ngồi ở các bến tàu, cửa khẩu nhưng anh yên tâm vì lúc này mọi thứ đã "rất ok".
Vợ chồng anh Sơn và hai con nhỏ, một bé 3 tuổi rưỡi và một bé 1 tuổi rưỡi, đã bồng bế nhau khởi hành hôm 1-3 từ Odessa. Anh kể lại hành trình của cả nhà với Tuổi Trẻ:
Sáng đó, 6h chúng tôi ra bến tàu xếp hàng mua vé nhưng đến 12h vẫn không mua được. Ở ga rất đông người, ai cũng tranh nhau xếp hàng. Chúng tôi may mắn gặp một người Ukraine giúp đỡ rất nhiệt tình vào giờ phút quyết định đó. Người này chỉ chúng tôi hãy nhanh chân nhất đến đứng gần chỗ cửa mở khi tàu đến. Có trẻ con thì bế các cháu cao lên sẽ được chút ưu tiên. Sau khi cho người có vé lên, nếu còn chỗ thì người không có vé sẽ được lên. Chuyến tàu nào không được lên thì kiên nhẫn chờ, năn nỉ và tiếp tục năn nỉ cho tới khi mình và cả nhà có thể cùng lên.
Người Ukraine đó hối thúc chúng tôi lên những toa còn chỗ đứng. Thế là chúng tôi nhảy tàu lúc 14h30, nghĩa là lên tàu mà không có vé. Ngoài gia đình tôi còn có 10 người lớn và 3 trẻ em người Việt Nam cũng lên chuyến tàu này, hướng tới thành phố Lviv của Ukraine.
Tàu rất đông, không có vé nên chúng tôi đứng, có chỗ trống thì ngồi nghỉ chân. Thức ăn thì đã mang theo.
Chúng tôi đến Lviv lúc 4h sáng 2-3. Ở đó, đợi đến 9h thì có người phía Ba Lan làm thủ tục cho sang biên giới. Đến 16 giờ xong thủ tục, chúng tôi lên xe đến cửa khẩu Ukraine - Ba Lan và tiếp tục xếp hàng. Từ 20h ngày 2-3, chúng tôi xếp hàng đến 6h sáng 3-3 mới qua được cửa khẩu.
Bên phía Ba Lan có các trại hỗ trợ và cứ 1-2 tiếng thì có chuyến xe về thủ đô Ba Lan hoặc đi Đức, Romania... miễn phí. Đến đây, tôi biết mình đã được an toàn, gia đình vẫn đủ 4 người bên nhau, cảm ơn các con đã không quấy khóc. Ba ngày đường từ Odessa đến Ba Lan có lúc với tôi như dài vô tận, căng thẳng thần kinh, hoang mang vô cùng vì không chắc điều gì phía trước.
Chia sẻ với Tuổi Trẻ ngày 5-3, anh Sơn cho biết giờ gia đình anh đã được cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan giúp cho chỗ ăn nghỉ tạm và hy vọng có thể lên chuyến bay về nước.
Một gia đình người Việt được bà con trong cộng đồng người Việt Nam ở Ba Lan đón về chỗ ở trong ngày 3-3 ở Katowice - Ảnh: NGUYỄN QUỐC BÌNH
Buồn vì sức mình nhỏ nhoi
Anh Kim (tên nhân vật đã được đổi theo yêu cầu) đã nghỉ phép từ ngày 26-2 đến 15-3 để giúp những người phải sơ tán khỏi Ukraine, chủ yếu là người Việt.
Những ngày qua, anh thường xuyên theo xe chở hàng cộng đồng đóng góp lên biên giới. Chia sẻ với Tuổi Trẻ rạng sáng 5-3 (giờ Việt Nam), anh cho biết có những lúc anh cảm thấy rất mệt.
"Tôi chủ yếu giúp người Việt để họ sang biên giới nhanh nhất. Tôi công khai số điện thoại riêng, trực điện thoại 24/24 giờ để thông tin, tư vấn cho thật nhiều bà con cũng như cập nhật thông tin, chia sẻ những nơi có người cần giúp đỡ", anh nói.
Anh cho biết bà con chủ yếu là người lao động, không quen đi lại và tiếp xúc, không biết đường, chỉ biết tiếng Việt, nhiều người còn không có giấy tờ… rất cần sự hỗ trợ của đồng hương.
Lúc 2h28 ngày 5-3, có một đoàn gồm 4 trẻ em và 14 người lớn đã nhập cảnh ở thành phố Przemysl nhắn tin cho anh. Đang ở nhà, anh thông báo lên nhóm của cộng đồng nhưng rất sốt ruột vì hơn 40 phút chưa gọi được ai. Anh hiểu họ đang cần cái gì đó nóng ăn cho ấm bụng và cần người đưa ra ga để kịp chuyến tàu sáng về Warsaw.
"Thấy tin nhắn và lời cầu cứu của mọi người nhiều lúc tôi buồn vì sức mình có hạn, cũng đành bất lực", anh nói.
Cộng đồng người Việt ở Ba Lan kêu gọi sự đóng góp tùy khả năng mỗi người. Ngoài đi đón ở nhà ga và chở hàng cứu trợ lên biên giới, mọi người có thể giúp chỗ ăn ở miễn phí, tất cả đều xuất phát từ cái nghĩa đồng bào nơi xa xứ. Nhiều tình nguyện viên kể họ phải lái xe rất xa, đứng chờ trong đêm lạnh tê tái, nhiều ngày chỉ tranh thủ gặm bánh mì, ngủ được 2 tiếng.
Cũng như thế, cộng đồng người Việt ở Romania, Hungary, Slovakia cũng đang gắng sức hỗ trợ người Việt từ Ukraine. Ai cũng mong các bên sớm ngừng bắn, ngồi vào bàn đàm phán và kết thúc chiến sự.
Anh Sơn - Hội Người Việt Nam tại Slovakia - cho biết các thành viên trong hội đã đóng góp tiền để chăm lo cho bà con người Việt từ Ukraine sang có chỗ ăn ở hoàn toàn miễn phí. Sau hơn một tuần triển khai, mọi người đã có thêm kinh nghiệm trong việc ưu tiên những đồ thiết yếu cần hỗ trợ, điều phối chỗ ở dù vẫn còn một số vấn đề phát sinh.
Ngoài hỗ trợ chỗ ăn ở ban đầu, các tình nguyện viên cũng liên hệ với một số quán ăn, nhà hàng, tiệm nail (làm móng), tiệm tóc… để tìm giúp công ăn việc làm cho những bà con có nhu cầu. Một số người muốn hồi hương, một số định xin tị nạn, cũng có người muốn đến nước thứ ba như Đức.
Ngày 7-3 có chuyến bay đầu tiên đưa người Việt về
Ngày 5-3, thông tin từ Cục Hàng không Việt Nam cho biết chuyến bay đầu tiên sơ tán công dân Việt Nam từ Ukraine về nước đã giao cho Hãng hàng không Vietnam Airlines thực hiện với chặng bay Romania - Hà Nội. Dự kiến chuyến bay khởi hành vào sáng 7-3 với 270 hành khách.
Chuyến bay này sử dụng máy bay Boeing 787, dự kiến cất cánh từ Nội Bài ngày 7-3 và trở lại Nội Bài ngày hôm sau (8-3). Hiện Vietnam Airlines đang làm thủ tục đề nghị cấp phép thực hiện chuyến bay tới các quốc gia liên quan.
Theo Hãng hàng không Bamboo Airways, ngày 9-3 hãng sẽ thực hiện chuyến bay số hiệu QH9066 từ Warsaw (Ba Lan) về Hà Nội để đưa hàng trăm công dân Việt Nam tại Ukraine về nước.
Cụ thể, máy bay Boeing 787-9 mang số hiệu VN-A818 của hãng dự kiến cất cánh lúc 22h55 ngày 8-3 từ sân bay Nội Bài tới sân bay Warsaw (Ba Lan) để tiếp tục thực hiện chuyến bay QH9066 đưa các công dân Việt Nam từ Ba Lan về Việt Nam lúc 9h ngày 9-3.
Ông Nguyễn Ngọc Trọng, phó tổng giám đốc Bamboo Airways, cho biết việc xin cấp phép bay và mọi thủ tục cho chuyến bay này đã được gấp rút triển khai và hoàn tất.
Trước đó, Bamboo Airways đã báo cáo Cục Hàng không về phương án khai thác 7 đường bay từ Hà Nội đến Prague (Cộng hòa Czech), Bucharest (Romania), Warsaw (Ba Lan), Budapest (Hungary), Bratislava (Slovakia), Matxcơva (Nga), Minsk (Belarus) để thực hiện nghĩa vụ bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam tại Ukraine.
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho biết do việc khai thác đến Ukraine không thực hiện được vì là vùng chiến sự nên các hãng đều xây dựng phương án bay đến những điểm thuộc các nước láng giềng của Ukraine.
Người về nước trên các chuyến bay được xét nghiệm sau khi hạ cánh và thực hiện các biện pháp y tế sau khi nhập cảnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Theo các cơ quan đại diện của Bộ Ngoại giao, tính đến trưa 4-3 hầu hết bà con ở Kiev và Odessa, hàng trăm người ở Kharkov đã được sơ tán khỏi vùng chiến sự và được bố trí sang các nước lân cận.
Trong đó, 600 người đã từ Ukraine sang Ba Lan, 370 người đã tới Romania, 200 người đang được đưa từ Moldova sang Romania.
TUẤN PHÙNG - THÀNH CHUNG
Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online
