Iran vừa thừa nhận đã bắn nhầm một máy bay của hãng Ukraine Interntional Airlines khiến 176 người thiệt mạng. Ít ai biết trước đó máy bay Iran từng là nạn nhân tên lửa Mỹ.
Vụ tai nạn đã khiến người Iran bàng hoàng. Sáu mươi sáu người chết trong chuyến bay là trẻ sơ sinh và trẻ em. Các nhà chức trách đã xếp những chiếc quan tài bằng gỗ của một số nạn nhân thành hàng trước quốc hội ở Tehran. Cuối cùng, Iran đã kiện Mỹ và đạt được một thỏa thuận trị giá 131,8 triệu USD.
Trong bức ảnh ngày 7/7/1988 này, những người thương tiếc nạn nhân đang mang quan tài qua đường phố Tehran trong một đám tang tập thể cho các nạn nhân trên chuyến bay 655 của Iran Air đã bị USS Vincennes bắn rơi ở Vịnh Ba Tư. Ảnh: AP.
Một phụ nữ Iran rải hoa xuống Vịnh Ba Tư trong bức ảnh ngày 3/7/2011 tại nơi chuyến bay chở khách của Iran IR655 bị tàu chiến Mỹ bắn hạ làm 290 người thiệt mạng. Ảnh: AP.
Ngày 3/71988, chuyến bay 655 của Iran Air bị Hải quân Mỹ bắn rơi. Toàn bộ 290 người trên máy bay thiệt mạng. Đây vẫn là một trong những thời khắc mà chính phủ Iran thường nhắc tới trong mâu thuẫn kéo dài hàng thập kỷ với nước Mỹ. Iran xếp sự cố này cùng với cuộc đảo chính lật đổ thủ tướng được dân bầu do CIA hậu thuẫn năm 1953 và đưa Shah Mohammad Reza Pahlavi lên nắm quyền.
Trong bức ảnh được chụp ngày 7/7/1988 này, những người Iran mang một trong 72 chiếc quan tài của nạn nhân vụ rơi máy bay đến nghĩa trang sau khi tham dự t cuộc mít-tinh "Cái chết cho nước Mỹ" bên ngoài Majlis, tòa nhà Quốc hội Iran, ở Tehran. Ảnh: AP.
Chiếc máy bay này đã bị bắn rơi khi Hải quân Mỹ thực hiện Chiến dịch Praying Mantis. Chiến dịch này là một trận hải chiến kéo dài trong Vịnh Ba Tư giữa lực lượng Mỹ và Iran trong cuộc chiến tranh năm 1980 với Iraq. Chiến dịch được diễn ra sau khi tàu khu trục USS Samuel B. Robertson trúng thủy lôi mà người Mỹ cho rằng của Iran và suýt chìm.
Sau trận chiến, các lực lượng Mỹ tiếp tục tuần tra các tuyến đường trong khi lực lượng bán quân sự Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran thường quấy rối hoặc vây các tàu đến gần khu vực bằng các tàu nhỏ hơn. Ngay khi mặt trời mọc ngày 3/7/1988, tuần dương hạm USS Vincennes cho một chiếc trực thăng bay trên những chiếc tàu cao tốc mà Mỹ cho là Iran dùng để quấy rối. Iran bị cáo buộc đã bắn vào trực thăng khiến tàu Vincennes đã đuổi theo. Trong khi truy đuổi, tàu Vincennes đã xâm nhập vào lãnh hải của Iran. Nó bắt đầu bắn vào các tàu Iran ở đó. Ảnh: AP.
Khi giao tranh nổ ra, chuyến bay 655 của Iran Air đang cất cánh từ Bandar Abbas, Iran tới Dubai ở Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất. Chiếc Airbus A300 bắt đầu cất cánh bình thường như những chuyến bay hai lần một tuần khác được hãng hàng không thực hiện trong hơn 20 năm.
Tàu Vincennes đã nhầm máy bay này với một chiếc F-14 của Iran, mặc dù USS Vincennes có thiết bị chiến đấu tối tân vào thời điểm đó. Mỹ nói rằng Hải quân nước này đã thực hiện 11 cuộc gọi cảnh báo vô tuyến ở các tần số khác nhau trước khi Vincennes bắn hai tên lửa vào máy bay khiến 290 người thiệt mạng. Trong bức ảnh chụp ngày 3/7/1988 này, thủy thủ đoàn của USS Vincennes đứng chào tàu USS Samuel B. Roberts đang rời Vịnh Ba Tư. Ảnh: AP.
Kể từ đó, truyền hình nhà nước Iran phát sóng trực tiếp vào ngày người dân Iran đến tưởng nhớ những nạn nhân nước này đã thiệt mạng ở nơi chuyến bay IR655 đã rơi xuống.
Họ sẽ ném hoa xuống Vịnh Ba Tư để tưởng nhớ những người xấu số. Bức ảnh ngày 12/7/1988 này chụp lại một đám tang được tổ chức cho sáu người quốc tịch Pakistan và Ấn Độ đã thiệt mạng trên chuyến bay 655 Air của Iran. Ảnh: AP.
Trần Như
