Ngày rời Việt Nam theo chồng sang Anh, Ngân chỉ có nỗi lo "sang đó làm gì để ăn", không ngờ 15 năm sau thành chủ của 4 công ty.
Hải Ngân cùng các học trò tại trường tiểu học Lao Chải, Sapa năm 2002. Ảnh: V.N.
Thị trấn cổ Aylesbury, Buckinghamshire, đông nam nước Anh, nổi tiếng với những quán rượu cổ, ở đây cũng là trụ sở chính của một thương hiệu trang sức không mấy xa lạ với người dân nơi này. Ít ai biết, người gây dựng nên thương hiệu đó là một phụ nữ Việt tên Vũ Hải Ngân, 40 tuổi.
"Chính tôi có lúc cũng thấy khó tin mình của ngày hôm nay", Hải Ngân nói.
20 năm trước, Ngân là giáo viên tiểu học ở Lao Chải, Sapa, Lào Cai, một chữ tiếng Anh cũng không biết. Trưa tháng 11/1999, bữa cơm đơn giản của hai cô giáo trẻ thêm rôm rả khi có đoàn khách nước ngoài ghé thăm. Sau giờ cơm, người dẫn đoàn xin địa chỉ của Ngân cho vị khách tên Jeremy Knight. Ngân cho mà không nghĩ ngợi, bởi trường ở gần khu vực bãi đá cổ, từng đón không ít các đoàn khách nước ngoài.
Không ngờ 3 tuần sau Ngân nhận được một bức thư và tấm thiệp mừng Giáng sinh của Jeremy, một người kinh doanh online. Trong thư anh nói muốn được làm bạn cùng cô. Ngân trả lời lại bằng 4 trang giấy, lòng muốn thử anh có thể dịch hết bức thư không. Tết năm đó cô nhận lại thư trả lời của Jeremy. Hóa ra, anh nhờ người bạn ở TP HCM dịch giúp để hiểu những gì cô nói, đồng thời nhờ bạn dịch thư của mình ra tiếng Việt, rồi mới gửi lại cô.
Từ bấy, đều đặn khoảng 6 tuần, Ngân nhận một bức thư của Jeremy theo cách này. Những câu chữ kết nối hai con người xa lạ, tình cảm cũng dần nảy nở. Tại nước Anh xa xôi, Jeremy hay nhớ về Hải Ngân ngày đầu gặp trong chiếc áo len thùng thình, kín mít và nói rất nhiều.
Mỗi năm, anh qua thăm cô một lần. Năm 2003, cảm thấy tình yêu chín muồi, Ngân quyết định sang thăm quê bạn trai. Thời đó đi nước ngoài là việc rất xa lạ với cô giáo vùng sâu như Ngân. Cô mua vé máy bay khứ hồi để nhỡ "không có người đón, ít nhất còn có đường về". Cô cũng mua hai chiếc nhẫn vàng đeo lên tay phòng thân, "nhỡ có gì xảy ra còn bán lấy tiền tiêu tạm". Vật bất ly thân của cô là cuốn từ điển to đùng.
"Không ai biết tôi đi, ngoài mẹ. Nhưng bà vốn tin tưởng tôi cá tính, tự lập từ bé nên ủng hộ", Ngân nói.
Mọi lo lắng của cô tan biến khi đặt chân xuống sân bay đã nhìn thấy bóng hình thân thuộc của Jeremy. Trong 3 tuần ở đây, cô được bạn trai đưa đi khám phá nước Anh trong khí hậu tháng 7 nắng nhẹ, gió hiu hiu.
Sau chuyến thăm, Jeremy được Ngân đưa về quê Thái Bình ra mắt. Họ tổ chức lễ cưới vào những ngày đầu xuân 2004. "Ngày vui, gia đình và họ hàng của tôi đùa chú rể đã lấy được 'viên ngọc quý'. Anh ấy đáp sẽ 'trả lại cả một kho báu'", Ngân cười kể.
Chọn tình yêu, bắt đầu cuộc sống mới, Vũ Hải Ngân biết mình sẽ đối mặt với muôn vàn khó khăn. Song điều cô trăn trở nhất là sẽ làm gì lúc sang Anh. "Ngân có cá tính quyết liệt. Tôi bảo mình đủ sức nuôi vợ nhưng cô ấy không chấp nhận, cũng không muốn nhận trợ cấp xã hội. Sang đây 3 ngày, cô ấy đã bắt tôi chở đi tìm việc", anh Jeremy nói.
Cô xin vào một tiệm cắt tóc, làm gội đầu, dọn tóc, lau gương. "Phải làm công việc này thực sự là một cực hình về tinh thần, đáng xấu hổ với tôi, nhưng tôi chấp nhận để có thể học tiếng nhanh nhất. Đỉnh điểm là hôm anh quản lý nhờ giữ tóc cho anh ấy cắt. Tôi phải đối diện bản thân qua bốn bức tường gương, máu nóng trong người như muốn bùng lên".
Ngân chạy đi tìm bà chủ, xin nghỉ việc ngay lập tức. Về tới nhà nhìn thấy chồng, cô òa khóc. "Tôi sốc vì cô ấy phản ứng mạnh như vậy", Jeremy nói.
Từ cô giáo vùng cao không biết tiếng Anh, Hải Ngân trở thành doanh nhân ở Anh, với hai công ty riêng, đồng đứng tên làm chủ 2 công ty khác với chồng. Ảnh: V.N.
Ngân quyết tâm học tiếng Anh và sẽ không đi làm thuê. Jeremy gợi ý vợ đi chợ đồ cũ, mua đồ về tập bán trên các kênh trực tuyến. Anh cũng thấy rằng, muốn làm được việc, tiếng Anh là chìa khoá. Vì thế Jeremy đã nhờ vợ trợ giúp mình kinh doanh, giao cho cô việc trả lời điện thoại của khách.
"Hồi đầu điện thoại reo, tôi nghe không hiểu gì, tim run cầm cập, hoặc trả lời 'Xin lỗi, nhầm số', rồi vội cúp", Ngân kể. Dần dần cô mới vượt qua tự ti và hiểu được điều khách muốn nói.
Song song cô tới học tiếng ở trung tâm, bật đài, tivi bất cứ lúc nào ở nhà. "Để tiếp cận mẹ chồng, tôi mất hơn một năm xem phim cùng bà mỗi tối sau giờ cơm, vừa để học tiếng, hiểu văn hóa và hiểu mẹ, đồng thời cũng bộc lộ quan điểm sống của mình với bà qua việc nhận xét các thước phim", Ngân cho hay.
Lòng luôn nghĩ "Đói thì đầu gối phải bò", Ngân đi bán tour du lịch một thời gian, sau đó chuyển qua bán đĩa DVD sức khoẻ. Công việc này thời gian đó đang là xu hướng, giúp Ngân tạo lập được nền tảng kinh tế cho sự nghiệp kinh doanh sau này.
Năm 2013, tình cờ cô nghe được một bản tin nói phụ nữ Anh trung bình mua 10-12 món trang sức mỗi năm. Một ý tưởng xoẹt qua đầu. Cô tìm hiểu về ngành trang sức, ra chợ mua hạt về xâu, rồi đăng hình lên mạng. Vốn sinh ra ở nơi nổi tiếng về thủ công mỹ nghệ thuộc Thái Bình, nên Ngân không mất quá nhiều thời gian khi chuyển sang lĩnh vực trang sức.
Đến nay, với 12 nhà xưởng ở nhiều nước trên thế giới, đồ trang sức của Ngân đang được bán qua kênh Amazon ở Anh, Italy, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Mỹ và Australia. Ngoài ra cô còn bán hàng trên web công ty và các cửa hàng ở Anh. Riêng công ty trang sức này cho thu nhập 60-80 tỷ mỗi năm.
Vợ chồng chị Hải Ngân và hai con một buổi tối tháng 11/2019, tại Aylesbury, Buckinghamshire, Anh. Ảnh: V.N.
Ngoài về trang sức, Ngân còn cùng chồng làm về lĩnh vực đồ giảm cân, hàng trẻ em và một công ty chuyên cung cấp nhãn mác cho các siêu thị.
Tuy có 4 công ty, song Ngân thấy việc quản lý không quá áp lực do vợ chồng cô thuê người làm từ vận chuyển, chụp ảnh, marketing... Hàng không quản lý tại kho nhà mà gửi thẳng lên Amazon và một số công ty thứ 3 giữ hộ.
"Các khó của kinh doanh online là sự thay đổi chóng mặt của công nghệ vi tính, hình thức tìm kiếm, hình thức hiển thị hàng trên các trang mạng và kịp thời nắm bắt thay đổi chính trị", Ngân bộc bạch. Trong những năm qua cô tham gia nhiều khóa học về ngôn ngữ web, cách bán hàng qua mạng, marketing.
Nhưng với Ngân cái khó nhất là cân đối thời gian giữa gia đình và công việc. Sinh hai con và nuôi lớn trên đất nước không có người thân, cô phải hoàn toàn xoay xở. Giai đoạn khó khăn nhất đã đi qua. Giờ hai con của Ngân đã học cấp 1, cấp 2. Sự nghiệp của cô đang tiến triển tốt.
15 năm đưa cô giáo vùng cao khỏi Việt Nam và hứa "sẽ trả lại kho báu", gần đây Jeremy cùng Ngân quay lại quê hương, mở 3 nhà xưởng làm trang sức ở đây, tạo việc làm cho hàng chục người. Từ nơi đây, trang sức của người dân quê lúa đi đến khách hàng 3 châu lục.
Nguồn: Phan Dương/ Vnexpress
