Tranh cãi lại nổ ra khi Iran nói đã thông báo trước 72 giờ cho các nước láng giềng và cả Mỹ trước khi tấn công Israel, nhưng Mỹ nói chỉ biết tin khi Tehran khai màn tập kích.
Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian - Ảnh: REUTERS
Iran đã phóng hàng trăm máy bay không người lái (drone) và tên lửa nhắm vào Israel hôm 13-4 giờ địa phương (14-4 giờ Việt Nam), nằm đáp trả vụ tòa lãnh sự Iran bị san phẳng ở thủ đô Damascus của Syria hồi đầu tháng.
Tuy nhiên, Israel khẳng định đã chặn hầu hết vũ khí do Iran triển khai trước khi chúng chạm đến lãnh thổ nước này.
Theo Hãng tin Reuters, ngày 14-4, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian khẳng định Iran đã thông báo trước 72 giờ cho các nước láng giềng và đồng minh của Israel là Mỹ về việc nước này sẽ tiến hành cuộc tấn công Israel.
Một nguồn tin Iran khác cũng khẳng định đã thông báo cho Mỹ qua các kênh ngoại giao bao gồm Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Sĩ "về ngày tấn công dự kiến", đồng thời cho biết sẽ tấn công theo cách "tránh gây ra phản ứng".
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận họ đã trao đổi với cả Washington và Tehran trước vụ tấn công, đồng thời truyền tải thông điệp với tư cách là "người trung gian" để đảm bảo các phản ứng là tương xứng.
"Iran cho biết phản ứng này là để đáp trả cuộc tấn công của Israel vào đại sứ quán của họ ở Damascus và sẽ không vượt quá điều này.
Chúng tôi (Thổ Nhĩ Kỳ) đã nhận thức được các khả năng có thể xảy ra. Những diễn biến này không bất ngờ", một nguồn tin ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ không nêu tên nói với Reuters.
Hai nguồn tin của Iraq, bao gồm một cố vấn an ninh của chính phủ và một quan chức an ninh khác, cũng nói rằng Iran đã sử dụng các kênh ngoại giao để thông báo cho Baghdad trước vụ tấn công ít nhất 3 ngày, song vào lúc đó Iran không tiết lộ thời điểm chính xác sẽ triển khai tập kích.
Giới chức quân sự và an ninh của Iraq chỉ được thông báo về vụ tấn công trước vài giờ để Baghdad đóng cửa không phận và tránh thương vong.
"Từ các quan chức Iran, Chính phủ (Iraq) hiểu rõ rằng quân đội Mỹ ở Iraq cũng đã biết trước về vụ tấn công", quan chức an ninh Iraq nói.
Một quan chức cấp cao của Jordan cho biết Iran đã triệu tập các đặc phái viên Ả Rập tại Tehran hôm 10-4 để thông báo về ý định thực hiện một cuộc tấn công, mặc dù cũng không nêu rõ thời gian.
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ không nêu tên đã bác tuyên bố của Ngoại trưởng Iran Amirabdollahian, khẳng định Washington đã liên hệ với Tehran qua trung gian Thụy Sĩ nhưng không nhận được thông báo nào trước 72 giờ, và Iran cũng chỉ gửi cho Mỹ một thông điệp sau khi vụ tấn công bắt đầu.
"Chúng tôi đã nhận được thông điệp từ Iran khi vụ tấn công đang diễn ra, thông qua người Thụy Sĩ. Thông điệp này về cơ bản cho thấy họ đã hoàn thành (mục tiêu) sau vụ này, nhưng cuộc tấn công vẫn đang diễn ra. Đó là thông điệp họ gửi đến chúng tôi (Mỹ)", vị quan chức Washington khẳng định.
Việc Iran tấn công Israel hôm 13-4 đã làm dấy lên lo ngại về tình trạng căng thẳng leo thang hơn nữa ở Trung Đông, khu vực vốn đã chìm trong bất ổn kể từ khi xung đột Israel - Hamas nổ ra vào ngày 7-10-2023.
Israel vẫn đang cân nhắc phản ứng của mình nhưng đã tuyên bố sẽ khiến Iran trả giá "theo cách thức và thời điểm phù hợp" với Tel Aviv.
THANH HIỀN
Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online
