Phương Tây lên án Iran tập kích "liều lĩnh" vào Israel, trong khi nhiều nước kêu gọi các bên kiềm chế, tránh lan rộng xung đột ở Trung Đông.
Adrienne Watson, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, ngày 14/4 tái khẳng định "cam kết sắt đá" của Tổng thống Joe Biden đối với an nguy của Israel, sau khi Iran khai hỏa hàng trăm máy bay không người lái (UAV) và tên lửa tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Israel.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đêm 13/4 (rạng sáng 14/4 giờ Hà Nội) phóng UAV, tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình nhằm vào nhiều mục tiêu ở Israel để đáp trả vụ không kích tòa lãnh sự Iran tại Syria hồi đầu tháng. Quân đội Israel (IDF) tuyên bố đánh chặn phần lớn số UAV, tên lửa này.
"Mỹ sẽ sát cánh cùng nhân dân Israel và hỗ trợ họ phòng vệ trước những mối đe dọa từ Iran", bà Watson cho biết, thêm rằng Tổng thống Joe Biden đã triệu tập cuộc họp khẩn tại Phòng Tình huống ở Nhà Trắng và được cập nhật liên tục tình hình.
Giới chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Biden sẽ có bài phát biểu từ Phòng Bầu dục để nêu rõ lập trường và phản ứng của Mỹ trong sự việc này.
Trong khi đó, Thủ tướng Anh Rishi Sunak chỉ trích Iran hành động "liều lĩnh" khi tập kích Israel. Ông cho rằng đây là bước leo thang "đe dọa thổi bùng căng thẳng và gây bất ổn tại khu vực".
"Iran lại một lần nữa chứng tỏ mục tiêu của họ là gieo rắc hỗn loạn trên chính sân nhà của mình", ông Sunak cáo buộc.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết nước này đang phối hợp với các đối tác khu vực để khuyến khích hạ nhiệt căng thẳng và ngăn các vụ tấn công tương tự xảy ra. Anh xác nhận đã điều động thêm tiêm kích và máy bay tiếp nhiên liệu đến khu vực.
"Tiêm kích Anh sẽ đánh chặn mọi đòn tấn công trên không trong khu vực hoạt động ở Iraq và Syria theo yêu cầu của tình hình", Bộ Quốc phòng Anh cảnh báo.
Những mảnh vỡ bốc cháy sau khi UAV Iran bị Israel đánh chặn trên bầu trời thành phố Jerusalem vào rạng sáng 14/4. Ảnh: Reuters
Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne và ông Josep Borrell, quan chức cấp cao nhất về ngoại giao của Liên minh châu Âu, cùng cho rằng đòn tấn công của Iran nhắm vào Israel là "chưa từng có tiền lệ" và ẩn chứa nguy cơ "leo thang quân sự", đe dọa an ninh của toàn khu vực.
Các nước trong khu vực cũng bày tỏ lo ngại trước nguy cơ xung đột Israel - Iran leo thang thành cuộc chiến toàn diện ở Trung Đông.
Bộ Ngoại giao Ai Cập phát thông cáo kêu gọi các bên "kiềm chế hết mức để khu vực và người dân các nước trong khu vực không phải chịu đựng thêm bất ổn và căng thẳng".
Italy, nước tiếp giáp Địa Trung Hải và thường chịu tác động từ căng thẳng địa chính trị, làn sóng tị nạn do xung đột ở Trung Đông, bày tỏ quan ngại về diễn biến lần này. Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani cho biết đang theo dõi sát sao cuộc xung đột "với sự chú tâm và lo lắng". Chính phủ Italy tuyên bố sẵn sàng "đối phó mọi kịch bản".
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres "kịch liệt lên án hành động leo thang nghiêm trọng, tấn công quy mô lớn từ Iran nhắm vào Israel". Ông kêu gọi các bên "lập tức chấm dứt hành động thù địch". "Tôi vô cùng lo ngại về nguy cơ leo thang trên toàn khu vực với mức tàn phá lớn. Tôi kêu gọi các bên kiềm chế tối đa để tránh hành động dẫn đến đối đầu quân sự quy mô lớn trên nhiều mặt trận ở Trung Đông. Tôi tái khẳng định khu vực và thế giới sẽ không thể chịu thêm bất kỳ cuộc chiến nào nữa", ông Guterres cảnh báo.
Loạt nước láng giềng của Israel đã đóng cửa không phận vì lo ngại an toàn, trong đó có Iraq, Jordan và Ai Cập. Các lực lượng phòng không và không quân Israel đánh chặn từ xa nhiều UAV của Iran bay qua không phận những nước này.
Iran trong hai tuần qua nhiều lần tuyên bố nước này buộc phải đáp trả Israel vì vụ tập kích vào tòa lãnh sự trong đại sứ quán Iran ở Syria khiến 7 thành viên IRGC thiệt mạng, trong đó có hai chuẩn tướng.
Vị trí Iran và Israel. Đồ họa: BBC
IRGC cho biết họ đã phóng UAV tự sát và tên lửa vào "các mục tiêu cụ thể" trong đợt tấn công quy mô lớn đầu tiên thuộc chiến dịch Lời hứa Đích thực, được phê chuẩn bởi Hội đồng An ninh Quốc gia tối cao và dưới sự giám sát của Bộ Tổng tham mưu, nhằm đáp trả "những tội ác của Israel".
Iran khẳng định cuộc tấn công là "hợp pháp và được thực hiện theo quyền tự vệ", cho hay đây là hành động "kết thúc vấn đề", dường như khẳng định họ sẽ không có các động thái leo thang tiếp theo. "Nhưng nếu Israel tiếp tục phạm sai lầm, hành động đáp trả của Iran sẽ nghiêm trọng hơn", phái đoàn Iran tại Liên Hợp Quốc cảnh báo.
Thanh Danh (Theo AFP, Al Jazeera)
Nguồn: VNEXPRESS.NET
