Chúng ta biết rằng, uống “nước lã” không tốt cho cơ thể vì rất dễ mắc những chứng bệnh không mong muốn. Nhưng khi ra nước ngoài, bạn có thấy nhiều người có thói quen uống thẳng nước tại vòi không? Phải chăng “nước lã” của họ uống có gì khác biệt so với chúng ta?
Tiêu chuẩn xử lý nước: an toàn – chặt chẽ
Sự thực thì việc “nước lã” ở một số nước tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Pháp, Nhật… rất an toàn cho sức khỏe.
Các quốc gia này đều có một loạt các tiêu chuẩn an toàn rất nghiêm ngặt đối với các nhà máy xử lý nước. Ví dụ như tại Mỹ, kể từ năm 2006, các nhà máy nước tại đây đã phải tuân theo hơn 90 tiêu chuẩn an toàn do Cục Bảo vệ Môi trường (Environmental Protection Agency – EPA) công bố. Chính vì thế, ngay cả nước máy công cộng tại đây cũng được coi là uống được.
Tất nhiên, quá trình xử lý nước cũng không đảm bảo loại bỏ 100% nguy cơ nước bị ô nhiễm, nhưng mức độ nhiễm khuẩn hoặc hóa chất sẽ được giữ ở mức cực kỳ an toàn đối với sức khỏe con người.
Quy trình xử lý “nước lã” đặc biệt nghiêm ngặt
Chúng ta sẽ cùng đến với quy trình 10 bước xử lý nước uống tại Mỹ – nơi việc “uống nước tại vòi” là không hiếm.
Quy trình điển hình tại nhà máy xử lý nước, tuần tự theo các bước từ 1 (lấy nước) đến 11 (nước máy tại các hộ gia đình)
Đầu tiên, nước sẽ được lấy từ các giếng, sông, hồ chứa để đưa vào nhà máy (1 và 2). Tiếp theo,phèn nhôm sẽ được đưa vào nước và trộn đều (3) để thực hiện quá trình “đông tụ và kết bông” (flocculation) – quá trình loại bỏ các chất bẩn như bùn, đất… ra khỏi nước.
Sau khi được trộn đều, nước sẽ được đựng trong bể chứa lớn (4) để quá trình “kết bông” diễn ra (trong khoảng 2 – 4h). Các hạt mang điện tích dương trong phèn sẽ hút các phân tử hòa tan trong nước với điện tích trái dấu, tạo thành các cặn bẩn có kích thước đủ lớn để dễ dàng lọc bỏ.
Tiếp đến là quá trình “làm mềm nước” (bước 5). Gọi là “làm mềm” là vì tại bước này, các hóa chất như natri carbonat hoặc vôi ngậm nước sẽ được dùng để loại bỏ các ion kim loại magie và canxi ra khỏi nước. Quá trình này cũng tiêu tốn khoảng 2 – 4h đồng hồ.
Một số quốc gia như Mỹ, Pháp, Nhật Bản có những nhà máy xử lý nước tương tự như thế này
Tuy nhiên, nước sau quá trình này lại có tính kiềm khá cao, với độ pH lên tới 11, 12 rất có hại cho sức khỏe. Chính vì vậy tại bước (6) người ta sẽ trung hòa bằng cách sục khí CO2 vào nước nhằm hạ độ pH xuống còn 7 – 8 (môi trường nước trung hòa uống được). Tiếp đến, nước sẽ được dẫn ra một bể khác nhằm ổn định lại (7).
Sau khoảng 2 – 4h, nước sẽ được bơm qua một hệ thống lọc “truyền thống” gồm các lớp sỏi, cát và than anthracite (8) để lọc bỏ hoàn toàn các chất bẩn.
Nhưng vẫn chưa xong, các nhà máy sẽ cho thêm hóa chất như chlorine để sát khuẩn, fluoride để bảo vệ răng… trước khi nước được đưa vào một bể chứa ngầm khổng lồ dưới lòng đất. Tại đây, nước sẽ theo các đường ống đến các hộ gia đình để sử dụng.
Một nhà máy xử lý nước tại Tây Ban Nha
Các nhà máy xử lý nước thải cũng hoạt động tương tự như vậy: nước thải từ các hộ dân sẽ đi qua nhà máy, rồi chảy ngược lại xuống sông, hồ, và đại dương.
Bên cạnh đó, các nhân viên nhà máy nước cũng phải tuân thủ theo quy trình giám sát rất chặt chẽ, bao gồm việc kiểm tra, bảo dưỡng đồng hồ đo, máy móc, xét nghiệm định kỳ các mẫu nước lân cận…
Rủi ro khi uống nước máy – có hay không?
Vậy liệu rằng, có rủi ro nào khi bạn uống nước máy hay không? Câu trả lời là CÓ. Sự thật là dù quy trình xử lý nước chặt chẽ đến đâu nhưng nước vẫn có thể bị nhiễm bẩn do các tai nạn không mong muốn. Ví dụ như khi bão, bụi bẩn, nước thải có thể lọt vào bể chứa, hoặc khi máy móc hoạt động trục trặc vô tình để hóa chất rò rỉ ra ngoài.
Trên thực tế, những trường hợp như vậy không phải là hiếm tại nhiều quốc gia. Tuy nhiên, nếu nước có nguy cơ khiến người uống gặp nguy hiểm, nhà cung cấp nước sẽ bằng mọi giá phải thông báo cho người dân trong vòng 24h, đồng thời cung cấp các giải pháp thay thế trong ngắn hạn. Chính vì thế, hầu hết các trường hợp đều không để lại hậu quả nghiêm trọng.
Nhưng không chỉ vậy, nước còn có thể bị nhiễm bẩn do rò rỉ ống nước, khiến một số tạp chất bên ngoài như chì lẫn vào. Điều này có thể sẽ không được phát hiện trong một sớm một chiều.
Theo các chuyên gia, cách sử dụng nước tốt nhất là chỉ lấy nước tại “vòi lạnh” để uống và nấu ăn, do nước nóng luôn có hàm lượng chì cao hơn. Ngoài ra, trước khi sử dụng hãy để nước chảy trong vòng 1 phút để rửa trôi các tạp chất.
